بازار

هنگامی‌که امروز به بازار اشاره می‌شود، در وهله‌ی نخست ^۱ و به طور عمده ^۲ جنبه‌ی اقتصادی آن مطرح می‌شود، در حالی‌که در گذشته افزون بر ^۳ این ویژگی، ^۴ نقش اجتماعی و شهری آن بسیار بیشتر از امروز اهمیت داشت، زیرا بازار غالباً در امتداد مهم‌ترین راه و معبر ^۵ شهری شکل می‌گرفت و اصلی‌ترین راه شهری به شمار می‌رفت و کمابیش ^۶ همه‌ی فعالیت‌ها و فضاهای عمومی و شهری به طور مستقیم یا غیرمستقیم با آن مرتبط بود ^۷ و بناها و فضاهای مهمی مانند مسجد جامع، مدرسه‌های علمیه و کاروانسراهای متعدد در امتداد آن قرار داشتند و به این ترتیب محوری بی‌نظیر و یگانه در هر شهر به شمار می‌آمد، و چون اخبار و اطلاعات غالباً ^۸ به صورت شفاهی انتقال می‌یافت، بازار مرکز انتشار خبرها و اطلاعات بود، در حالی‌که امروز تنها به عنوان یک مرکز خرید و دادوستد ^۹ مورد توجه قرار دارد، زیرا توسعه‌ی شهرها در دوره‌ی معاصر و ایجاد راه‌های سواره و دگرگونی ^۱۰ در شیوه‌های ^۱۱ تولید و عرضه‌ی کالا و سایر تحولات، مجالی ^۱۲ برای انطباق ^۱۳ بازارها با شرایط جدید به نحو ^۱٤ مطلوب و مساعد فراهم نکرده است و مراکز جدید خرید و بازرگانی در نقاط گوناگونی در سطح شهر پراکنده شده‌اند.