Rhagolygon

This is a transcript of a weather forecast broadcast on S4C at the end of the evening news bulletin. Unsurprisingly for what is actually a spoken piece, the language is a standard spoken style, devoid of the specifically LW features that tend to appear in official and media writing, and may be taken as an accurate reflection of natural everyday Welsh. There are a number of comparatives in -ach in this piece; also a number of instances of dropped auxiliaries (e.g. ond hynny ddim yn para ‘but that not lasting’), a ‘shorthand’ style common in this type of report as much in Welsh as in English. You will need the points of the compass: N gogledd, S de, E dwyrain and W gorllewin. Rhagolygon

Mae pethau’n newid yn °raddol ar hyn o °bryd – troi’n °fwynach dros y deuddydd nesa. Ond heno’n °gynta: fel y nosweithiau diwetha, yn rhewi’n °o °galed ymhellach o’r arfordiroedd. Gwasgedd uchel yn y dwyrain felly’n cadw’r awyr yn °glir a’r awel yn °gymharol ysgafn inni heno. Ond fory dylanwad y gwasgedd uchel’ma’n llacio a hyn yn rhoi cyfle i ffryntiau symud i mewn o’r gorllewin. Ffrynt dros Iwerddon yn cynhyrchu mwy o °gymylau inni yn ystod y dydd yfory, ac mae ambell °gawod yn °bosib wrth arfordiroedd y gorllewin pella. Ond am y tro yn aros yn sych, yn oer iawn i’r mwyafrif. Mi °fydd’na °bocedi o niwl tua’r dwyrain a’r de, a’r awel’na eto yn ysgafn ond yn troi i chwythu o °gyfeiriad mwy deheuol yn °raddol. Felly bore fory digon oer peth cynta, cyfnodau brafiach yn °gynnar yn y dwyrain, ond cymylu yn °gyflym o °gyfeiriad y gorllewin – ambell °gawod °ddigon ysgafn wrth yr arfordiroedd erbyn y pnawn. Ac er bod’na °rywfaint o amheuaeth ynglŷn â’r amseriad, mae’n °debygol y bydd hi’n troi °fymryn yn °wlypach inni hefyd yn hwyrach gyda’r nos. °Dipyn mwynach inni wedyn nos fory a dydd Mercher, er y bydd’na °gawodydd a gwynt cryfach dan °ddylanwad y gwasgedd isel. Mi °fydd y tymheredd yn y ffigurau dwbwl i °rai. Ond hynny °ddim yn para chwaith, fel gwelwch chi – erbyn diwedd yr wythnos gwyntoedd gogleddol inni unwaith eto. Mi °fydd’na °rai cawodydd °ddydd Iau, ond sawl gradd yn oerach.

Geirfa

graddol – gradual

mwyn – mild

noswaith (nosweithiau) – evening

rhewi – freeze

gwasgedd – pressure

awyr – air; sky

awel – breeze

cymharol – comparative

ysgafn – light

llacio – ease off, diminish

ffrynt (-iau) – (weather) front

cynhyrchu – produce (v)

cwmwl (cymylau) – cloud

cawod (-ydd) – shower

sych – dry

niwl – fog

chwythu – blow

cyfeiriad – direction

deheuol – southerly

cyfnod (-au) – period

cymylu – cloud over

rhywfaint – a certain amount

amheuaeth – doubt

amseriad – timing

tebygol – likely

gwlyb – wet

hwyr – late

tymheredd – temperature

para (= parhau) – continue

chwaith – either