Leanne Wood

This piece from the online pages of Y Cymro reports on the 2012 contest for the leadership of Plaid Cymru, a broadly socialist party whose ultimate goal is an independent Wales; in addition to this political aim, PC has, right from its foundation in the nineteenth century, also campaigned strongly in support of the Welsh language, although in recent years it has made a point of emphasising to the electorate of Wales that it is a party that aims to have equal appeal to the non-Welsh-speaking majority. Because of this, while the party has traditionally found its strongest support in the Welsh-speaking heartlands of North and West Wales, it has long had an ambition to break through into the more populous areas of the South, notably the Valleys, aiming to displace Labour in the process, and in recent years determined efforts have been made to bring this about, particularly since the establishment of the Welsh Assembly after the 1997 referendum on devolution. In March 2012 Leanne Wood, who hails from the Rhondda in the South Wales valleys and represents the left wing of the party, was elected the new leader – the first woman to hold the position, and also the first non-native speaker of the Welsh language. This report is from the later stages of the campaign that led to Leanne’s victory. Leanne Wood yn cael cefnogaeth un o'r prif enwau ym mudiad yr undebau llafur

Mae Leanne Wood, Plaid Cymru, wedi cael cefnogaeth un o’r prif enwau ym mudiad yr undebau llafur.

Cyhoeddodd Mark Serwotka, Ysgrifennydd Cyffredinol Undeb y Gwasanaethau Cyhoeddus a Masnachol, ei fod yn cefnogi gwaith Ms Wood, gan ddweud ei bod hi’n “un o’r gwleidyddion amlycaf yng Nghymru.” Bu’r AC dros Ganol De Cymru yn danbaid ei hamddiffyniad o hawliau gweithwyr a bu’n gyson ei chefnogaeth i’r llinell biced a ralïau’r undebau dros y blynyddoedd wrth amddiffyn cyflogau ac amodau gweithwyr y sector cyhoeddus. Leanne hefyd yw cadeirydd presennol y GrAp PCS trawsbleidiol yn y Cynulliad Cenedlaethol.

Meddai Mr Serwotka, sy’n hanu o Aberdâr: “Bu Leanne yn gyfaill cyson i PCS ac yn ymgyrchydd brwd dros fuddiannau ein haelodau. Pan aethom ati i sefydlu grŵp trawsbleidiol yn y Cynulliad Cenedlaethol yn 2005, etholwyd Leanne yn gadeirydd, ac mae’n parhau i gyflawni’r swyddogaeth honno heddiw. Bu’n mynd i’r afael â’n pryderon yn egnïol bob gafael – gan bwyso ar weinidogion ac uwch reolwyr am sicrwydd ynghylch swyddi, cyflogau ac amodau. Pryd bynnag y byddem mewn anghydfod, byddai Leanne yn siarad dros gyfiawnder ein hachos. Byddai’n cydsefyll â ni ar y llinell biced ac mewn ralïau streicio.

“Mae PCS yn ddiolchgar am y gefnogaeth ddi-baid y mae Leanne wedi’i rhoi inni dros y blynyddoedd – nid oes un gwleidydd yng Nghymru wedi bod yn gyfaill mor ddibynadwy i’n haelodau.

Meddai hefyd: “Does dim amheuaeth gen i mai hi yw un o’r gwleidyddion amlycaf yng Nghymru ac rydym yn falch o’i chefnogi ym mha ffordd bynnag y gallwn.”

Meddai Ms Wood: “Mae Mark yn rhywun rwy’n ei edmygu’n fawr iawn felly mae ei gefnogaeth yn golygu llawer i mi. Bu’n ddraenen barhaus yn ystlys Llywodraethau olynol yn San Steffan pryd bynnag y byddent yn ceisio diddymu hawliau ei aelodau y bu’n rhaid ymladd yn galed i’w hennill.

“Nid oes arno ofn sefyll dros yr hyn sy’n iawn ac mae’n barod i ochri â gweithwyr y sector cyhoeddus yn wyneb ymosodiadau parhaus ac anghyfiawn Llywodraeth y Con/Demiaid.

“Tra bod pleidiau gwleidyddol eraill bellach yn celu rhag cefnogi hawliau gweithwyr y sector cyhoeddus, credaf y gall Plaid Cymru arwain y ffordd wrth ddangos i weithwyr mai ni yw’r blaid a fydd yn cynrychioli eu buddiannau ac yn ymladd dros eu hawliau i dderbyn cyflog byw ac i ymddeol heb fod mewn tlodi.

“Credaf yn gadarn y bydd Cymru’n well ei byd fel gwlad annibynnol, ond tan i hynny ddigwydd, mae’n hollbwysig ein bod yn ymladd i gadw’r gwasanaethau a’r swyddi sydd gennym. Dim ond arweinyddiaeth wleidyddol gref a diffuant o Gymru wrth sefyll yn erbyn San Steffan all wneud hynny.

“Dyma’r hyn y gall Plaid Cymru ei gynnig i etholwyr Cymru.”

Geirfa

cefnogaeth – support (n)

mudiad – movement

undeb (-au) – union

cyhoeddi – announce

cyffredinol – general

masnachol – commercial

AC (Aelod Cynulliad) – AM (Assembly

Member)

tanbaid – fervent, fiery

amddiffyniad – defence

hawl (-iau) – right (n)

cyflog (-au) – wages, salary

trawsbleidiol – cross-party

hanu – come from, hail from

cyfaill – friend

ymgyrchydd – campaigner

brwd – enthusiastic

buddiant (buddiannau) – interest

aelod (-au) – member

ethol – elect

swyddogaeth – function, office

pryder (-on) – concern

egnïol – energetic

pwyso – lean, put pressure

gweinidog (-ion) – minister

anghydfod – dispute

cyfiawnder – justice

achos – cause

cydsefyll â ^h – stand alongside

di-°baid – ceaseless

dibynadwy – dependable

edmygu – admire

draenen – thorn

parhaus – constant

ystlys – side, flank

olynol – successive

diddymu – wipe out, get rid of

ymladd – fight

ochri â ^h – side with

ymosodiad (-au) – attack (n)

anghyfiawn – unjust, unfair

celu – hide, shy away

cynrychioli – represent

ymddeol – retire

tlodi – poverty

cadarn – firm

annibynnol – independent

hollbwysig – vital

arweinyddiaeth – leadership

diffuant – genuine, sincere